ثبت طرح صنعتی
امروزه که در عرصه تجارت رقابت تنگاتنگی میان فعالان اقتصادی و کسانی که می خواهند تازه به این عرصه قدم بگذارند وجود دارد . حفظ و حراست دارایی های فکری و معنوی و ایده های نوین حائز اهمیت بسیار است ، چرا که ابتکار و نوآوری نقش بسزایی در رقابت در این زمینه دارد.
هنگامی که می توان ایده ای را به شکل کاربردی وارد چرخه کار کرده و از آن جهت تجاری سازی استفاده نمود. اولین اقدام ثبت مالکیت آن ایده) ثبت طرح صنعتی) به نام خودتان می باشد. وقتی محصولی را تولید کرده اید که دارای جنبه های مبتکرانه بوده و با کالاهای موجود در بازار متفاوت می باشد و ممکن است در بازار محبوبیت بیشتری نسبت به سایر محصولاتی که وجود دارد ، پیدا کند باید هرچه سریعتر جهت حفاظت آن از طریق ثبت طرح صنعتی اقدام نمود.
یکی از خدمات موسسه حقوقی پایش مشاوره و انجام تمام مراحل ثبت طرح صنعتی می باشد. در ثبت طرح صنعتی شکل جدیدی از محصولی که پیش از این وجود داشته است به نام شما به ثبت می رسد. باید بدانید که طرح صنعتی بیشتر بر ابعاد ظاهری و زیبایی شناسی یک کالا که موجب جلب مشتریان بیشتر می گردد تاکید دارد ، چرا که این موضوع سبب موفقیت طرح صنعتی ثبت شده و استقبال از ایده های جدید شما در بازار می گردد.
ثبت طرح صنعتی چیست؟
ثبت طرح صنعتی (Industrial Design) به معنای فرآیند ثبت شکل و فرم ظاهری کالا یا بسته بندی آن است که توسط شما طراحی شده است.ثبت طرح صنعتی از طریق اداره مالکیت صنعتی انجام می گیرد .که مرجع ثبت مالکیت فکری و معنوی (Intellectual property) می باشد. طرح صنعتی ویژگی دیگری نیز دارد و آن این است که برای ثبت طرح صنعتی این طرح یا محصول باید جنبه کاربردی داشته باشد ، به عبارت دیگر در صورتی که طرح شما یک طرح انتزاعی و غیر کاربردی باشد طرح صنعتی محسوب نمی گردد.نکته دیگری که باید در نظر داشت این است که آنچه که در اداره مالکیت صنعتی به عنوان طرح صنعتی ثبت می شود فرم و شکل ظاهری و نه کارکرد فنی یک سازه یا دستگاه است . به عنوان مثال یک دستگیره در ،اگر نوآوری در شکل ظاهری باشد قابل ثبت به عنوان طرح صنعتی است اما اگر نوآوری در نحوه ی باز و بسته شدن دستگیره باشد این طرح قابل ثبت به عنوان طرح صنعتی نمی باشد .
محصولات مطرح برای ثبت طرح صنعتی
همانطور که گفتیم هرمحصولی به شرط داشتن ظاهر جدید و قابلیت کاربردی می تواند به عنوان طرح صنعتی به ثبت برسد.
فرش – سرامیک- کاشی- دستگیره در- انواع بسته بندی و … محصولاتی هستند که بیشتر برای ثبت طرح صنعتی استفاده می شوند.
اگر بخواهیم به ساده ترین شکل ممکن توضیح دهیم، ثبت طرح صنعتی در اکثر مواقع در مورد شکل و ظاهر کلی یک محصول می باشد. به طور مثال یک تخت خواب زمانی یک طرح صنعتی خوب است که برای خوابیدن و استراحت کردن مناسب بوده و همچنین دارای فرم ظاهری زیبا و متفاوت از آنچه تاکنون وجود داشته باشد. برای حرفه ها و کسب و کارها نیز طراحی یک محصول بطور کلی به معنی توسعه ویژگیهای زیبائی شناختی و عملکردی محصول با توجه به مسائلی چون باب بازار بودن ، هزینه تولید یا سهولت حمل و نقل، انبارداری، ارگونومی ( سازگاری با بدن انسان )، تعمیر و نگهداری و … آن است. با این حال، از دیدگاه قانون مالکیت معنوی، یک طرح صنعتی فقط به جوانب زیبائی شناختی و تزئینی یک محصول اشاره می کند. به عبارت دیگر، طرح صنعتی فقط به ظاهر یک تخت خواب اشاره می کند. علیرغم اینکه طرح محصول ممکن است ویژگیهای فنی یا عملکردی داشته باشد. طرحهای صنعتی به عنوان یکی از مقوله های قانون مالکیت معنوی، فقط به ماهیت زیبائی شناختی یک محصول تمام شده اشاره دارد و ابعاد فنی یا عملکردی آن در ثبت طرح صعتی بی تاثیر هستند. طرح صنعتی طیف گسترده ای از محصولات صنعتی، پوشاک و صنایع دستی، مبلمان و لوازم برقی ،لوازم خانگی، اسباب بازی ، اتومبیل و سازه های معماری و لوازم دیجیتال، طرح پارچه ها ؛ ظروف و حتی لوازم ورزشی را دربرمی گیرد. طرح صنعتی حتی می تواند دررابطه با بسته بندی کالاها نیز باشد.
در قانون ثبت طرح صنعتی ،اختراعات و علائم تجاری مصوب سال ۱۳۸۶ ، در تعریف طرح صنعتی، آمده است: «هرگونه ترکیب خطوط یا رنگها و هرگونه شکل سهبعدی با خطوط، رنگها و یا بدون آن، بهگونهای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد، طرح صنعتی است. در یک طرح صنعتی تنها دسترسی به یک نتیجه فنی بدون تغییر ظاهری مشمول حمایت از این قانون نمیباشد.»
ویژگی های طرح صنعتی
در زبان معمول، طرح صنعتی معمولا به شکل و ظاهر کلی یک کالا اطلاق می شود اما در متون حقوقی مالکیت فکری طرح صنعتی ویژگی های مربوط به شکل و ساختار، و یا نقش و تزئینات به کار رفته در یک محصول حاصل از یک فرآیند صنعتی است که در کالای تمام شده ایجاد وجاهت و جذابیت کند. بنابراین به عنوان یک قاعده کلی ، طرح صنعتی متشکل ازموارد زیر می باشد :
1- خصوصیات سه بعدی مانند شکل یک کالا
2- خصوصیات دو بعدی مانند تزئینات ، خطوط یا رنگهای به کار رفته در یک کالا
3- آمیزه ای از دو حالت فوق
همان طور که گفته شد ثبت طرح صنعتی می تواند دامنه گسترده ای داشته باشد . دامنه ای که شامل ابزار فنی و تجهیزات پزشکی تا ساعتها، جواهرات، کالاهای لوکس و تجملی، ابزار خانگی، وسایل الکتریکی، ماشینهای سواری و از طرحهای نساجی گرفته تا کالاهای تفریحی می باشد.
توضیحاتی دیگر در خصوص ثبت طرح صنعتی
طرح صنعتی عبارت است از ظاهر زیبا و متفاوت و خلاقانه یک محصول که تلاش می گردد با آیتمهای زیبایی شناسی برای مصرف کننده طراحی گردد. طراحی های مختلف محصولات ،مانند جواهرات ، ظروف ، پارچه ، دکوراسیون و… نمونه هایی از طرح صنعتی هستند.
طرح های صنعتی می توانند طرح هایی سه بعدی باشند یعنی طراحی حجیم از یک نمونه مانند طراحی یک لیوان و یا طرح های دوبعدی مثل نقاشی روی یک لیوان و یا ترکیبی از هر دو نمونه طرح ارائه گردد. ثبت طرح صنعتی.
در زمینه ثبت طرح صنعتی برای آفریننده طرح که خالق آن محسوب می شود که خالق طرح صنعتی توانسته با ارائه طرحی متفاوت نظر مصرف کننده را جلب کند ، حقوقی در نظر گرفته می شود که باثبت طرح صنعتی ، هر گونه استفاده از طرح با اجازه مالک امکان پذیر است. ثبت طرح صنعتی.
تفاوت ثبت طرح صنعتی و ثبت اختراع
در طراحی طرح صنعتی به جنبه های فنی یک طرح توجهی نمی شود و فقط بعد زیبایی و ظاهری طرح حائز اهمیت می باشد.اما در یک اختراع ، مخترع تلاش می کند که عملکرد فنی جدید را ارائه دهد که کارایی مصرفی داشته باشد.برای مثال در طراحی یک خودرو مخترع تلاش می کند عملکردهای آن مانند سرعت ، شتاب ، مصرف سوخت ، آلایندگی و … را بهبود بخشد در حالی که طراح صنعتی به آیتم های ظاهری و زیبایی خودرو می پردازد.
مرجع ثبت و حمایت ازثبت طرح صنعتی
جهت ثبت طرح صنعتی باید از طریق پرتال اداره طرح صنتعی که زیر مجموعه اداره مالکیت صنعتی می باشد اقدام نمود و هرگونه پیگیری و حمایت از طرح ثبت شده نیز از طریق همین سامانه ثبت طرح صنعتی امکان پذیر می باشد.
مدارک مورد نیاز جهت ثبت طرح صنعتی
- مدار شناسایی مالک حقیقی
- مدارک ثبتی مالک حقوقی
- توصیف طرح ومعیار های تفاوت و آیتمهای زیبایی شناسی طرح صنعتی
- تصاویری از زوایا و جهات مختلف از نمونه طرح صنعتی
مراحل ثبت طرح صنعتی
پس از تکمیل مدارک باید اظهارنامه ثبت طرح صنعتی را که در سامانه اداره مالکیت صنعتی قرار دارد ، تکمیل نمود و با پرداخت هزینه بررسی و ارسال طرح به اداره مالکیت صنعتی شماره اظهارنامه و رمز عبور طرح صنعتی در خواستی در حال ثبت را دریافت کرد. ثبت طرح صنعتی.
پس از بررسی درخواست ثبت طرح صنعتی توسط کارشناسان اداره در صورت تأیید طرح باید تشکیل پرونده فیزیکی با ارائه مستندات در اداره صورت بگیرد (ممکن است نمونه فیزیکی طرح نیز درخواست گردد) و آگهی ثبت طرح صنعتی صادر می شود که باید به روزنامه رسمی کشور جهت درج ارائه گردد.
مابقی پروسه تأیید نهایی ثبت طرح صنعتی نیز از طریق همین سامانه امکان پذیر است.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص ثبت طرح صنعتی می توانید با کارشناسان و کارگروه تخصصی ثبت طرح صنعتی در مؤسسه بین الملل تماس حاصل نمایید. در این مجموعه علاوه بر امور تخصصی ثبت طرح صنعتی فرایند ثبت شرکت در کرج،ثبت علامت تجاری در کرج،